خداگونگی هومر
خداگونگی هومر
ژان اوگوست دومینیک انگر. متولد ۱۷۸۰ در مونتوبان (فرانسه)، درگذشته‌ی ۱۸۶۷ در پاریس. خداگونگیِ هومر، ۱۸۲۷. رنگ و روغن روی بوم. ارتفاع ۳۸۶، عرض ۵۱۲ س. م. موزه‌ی لوور.
اگر رافائل در دیوارنگاره‌ی مشهورش افلاطون و ارسطو را در کانون معرفت انسان غربی قرار می‌دهد، انگر در این تابلو هومر را به مرتبه‌ی پدر بنیانگذار تمدن غربی برمی‌کشد. او در میان جمعی بر سریری نشسته است و فرشته‌ای تاج خدایگانی بر سر او می‌نهد. چهل تن از بزرگان فرهنگ و تمدن غربی به این مراسم تاجگذاریِ باشکوه احضار شده‌اند. جز اسکندر مقدونی و فیدیاس مجسمه‌ساز، در گوشه‌ی پایین سمت چپ، نیکلا پوسن و شکسپیر و دانته و موتسارت را در کنار هم میبینیم. یک پله بالاتر، الهام‌بخش هنرمند برای خلق این تابلو، رافائل، در لباس روم باستان مجسم شده است. برخی منتقدان این تابلو را بیانیه‌ی زیبایی‌شناسانه‌ی شخصی انگر دانسته‌اند. اما این بیانیه چندان هم شخصی نیست، چه، انگر یکی از بزرگترین چهره‌های نئوکلاسیسیسم اروپا بود و تأکید او بر مظاهر کلاسیک چندان مؤمنانه می‌نمود که پارهای مورخان و منتقدان او را سرسختترین چهره‌ی محافظه‌کار نئوکلاسیک معرفی می‌کنند که نئوکلاسیسیسم را تا حد پشتیبان ایدئولوژیک سیاست بورژوایی تنزل دهد. در این میان، ژیل دولوز با اتخاذ موضعی بینابین بر آن است که خداگونگی هومر بیان شجاعانه‌ی زیبایی آرمانی از نظر هنرمند است در زمانی نامبارک. این ارزشهای کلاسیک بود که مسمومیت سیاست بورژوایی را به خود جذب کرد، نه اینکه ارزشهای کلاسیک خودبه‌خود مسموم شد و مسمومیت را به سیاست بورژوایی سرایت داد. با این همه، اختلاف و دشمنی معاصران انگر را با رویکرد او نمی‌توان فقط به مجادلات ایدئولوژیک محدود کرد. شفافیت و سنجیدگی ترکیب‌بندی‌های اَنگر و پرهیز کمالگرایانه از بدیهه‌نگاری و شلخته‌کاری او را استادی با اعتمادبه‌نفس فنی بالا می‌نمایاند و رشک معاصران را برمی‌انگیخت.
بوشه؛ پرودُن؛ (ژ) داوید؛ رافائل؛ کانووا؛ لیتون؛ مایول
متن‌های دیگر از روزن
