Vers le début mars 2024 j’ai lu la traduction française d’Iraj Ziyāyi de trois poèmes d’Ahmad Šāmlu au site rouzgar. Le premier des trois était “Le Decours” qui, semble-t-il, est censé toujours autant nous émouvoir. J’ai senti que la version française du poème avait pris trop de distance du ton et de la concision du poème en persan et il serait peut-être possible d’en rendre une traduction plus proche (selno mes goûts et préférences, bien-sûr). Masud Sālāri a bien voulu, et je lui en remercie, critiquer le premier jet de mes efforts. Le texte ci-dessous est résultat des échanges et reflexions sur ses remarques. Au cours de ces échanges il m’a paru qu’il ne serait pas inutile pour montrer les différences et distances, de retraduire, littéralement tant que faire se peut, les textes français en persan; ces traductions inverses suivent aussi ma version.
Le Decours
À Gowhar-e MorādAu toit montai-je
Saluer la nouvelle lune,
Portant agate, herbe et miroir.Une faucille froide
Traversa le ciel:
Le vol de colombe est interdit.Les peupliers
Dirent quelque chose,
En murmure.
Et les gendarmes,
En vacarme,
Plantèrent leur épée
Dans les oiseaux.La lune
Ne se leva point.۳۱ octobre 1972
محاق
به گوهر مراد
به نوکردنِ ماه
بر بام شدم
با عقیق و سبزه و آینه.داسی سرد بر آسمان گذشت
که پروازِ کبوتر ممنوع است.صنوبرها به نجوا چیزی گفتند
و گزمگان به هیاهو شمشیر در پرندگان نهادند.ماه
برنیامد.۹ آبانِ ۱۳۵۱
ترجمۀ معکوس ترجمۀ آقای ضیایی
به {پیشباز|استقبال} ماه نو |
Pour accueillir la nouvelle lune |
بر روی بام بالا میروم |
Je monte sur le toit |
با یک عقیق، سبزی و |
Avec une agate, de la verdure et |
یک آیینه |
Un miroir |
با ظهور[ش] در آسمان |
Surgissant dans le ciel |
داسی سرد |
Une faucille froide |
این {آیه|بند} را اعلام میدارد: |
Annonce ce verset: |
پرکشیدن کبوتران ممنوع است. |
L’envol des pigeons est proscrit. |
افراها {نجوا|پچپچ} میکنند و |
Les érables chuchotent et |
یک دسته مفتش به هیاهو |
Une horde d’inquisiteurs en vacarme |
پرندگان را از {لب|دم} {تیغ|شمشیر} میگذرانند |
Passent les oiseaux au fil de l’épée |
ماه از نمایاندن خویش سرباز زد. |
La lune refusa de se révéler. |
ترجمۀ معکوس ترجمۀ خودم
به بام بالا رفتم |
Au toit montai-je |
[تا] به ماه نو سلام کنم، |
Saluer la nouvelle lune, |
عقیق، سبزه و آیینه [با خود] بردم. |
Portant agate, herbe et miroir. |
داس سردی |
Une faucille froide |
{از آسمان عبور کرد|آسمان را در نوردید}: |
Traversa le ciel: |
پرواز کبوتر ممنوع است. |
Le vol de colombe est interdit. |
صنوبرها |
Les peupliers |
چیزی گفتند، |
Dirent quelque chose, |
به نجوا. |
En murmure. |
و ژاندارمها، |
Et les gendarmes, |
به هیاهو، |
En vacarme, |
شمشیرشان را فرو کردند |
Plantèrent leur épée |
در پرندگان. |
Dans les oiseaux. |
ماه |
La lune |
[هیچ] بر نیامد. |
Ne se leva point. |