فروکشیدن از صلیب؛ فیورِنتینو روسّو

فروکشیدن از صلیب؛ فیورِنتینو روسّو

روسّو فیورنتینو (جووانّی باتیستا دی یاکوپو). متولد ۱۴۹۴ در فلورانس، درگذشته‌ی ۱۵۴۰ در فونتن‌بلو. فروکشیدن از صلیب، ۱۵۲۱. رنگ و روغن روی چوب. ارتفاع ۳۷۵، عرض ۱۹۶س. م. موزه‌ی شهری پینکوتکا، ولترا (ایتالیا).

در این نقاشی که از آن به عنوان یکی از شاهکارهای نقاشی از صحنه­‌ی قربانگاه مسیح یاد می‌­شود، خشونت و اندوه توأمان به تصویر کشیده شده است. درحالی­که مردان آویخته به صلیب مهندسانه می­‌کوشند پیکر بی­‌جان مسیح را از صلیب پایین کشند، زنان سوگواری می­‌کنند. در این میان مریم مجدلیه با لباس­ سرخی بر تن زانو زده است و می­‌کوشید پاهای عریان مریم عذرا را بپوشاند. به فکر فرومی­‌رویم که به­‌راستی فردِ بر صلیب کشیده­‌شده را چگونه پایین می­‌کشیده‌­اند؟ تصور نقاش چنین است: برای پایین کشیدن پیکری بی­‌جان به شماری مرد قوی­‌پنجه نیاز است، نردبان لازم است، و مردان باید سخت مراقب باشند نلغزند و به پایین فرو نیفتند. در این کشاکش مردی را نیز در گوشه­‌ی راست تصویر می­بینیم که روی پوشانده و یارای دیدن صحنه را ندارد. گفته­‌اند که این نقاشی رنج را در خشونت‌­آمیزترین شکل آن نشان می‌­دهد. این خشونت را می‌­توان در سبک منریستیِ نقاش، نور شدید صحنه، رنگ‌­های روشن و پیچ و تابِ بدن­‌ها ملاحظه کرد. ایراد هم گرفته‌­اند که هیچ نسبت منطقی و هندسی درستی میان نردبان و صلیب در کار نیست. بدن­‌ها بی­‌جهت دراز شده‌­اند و سرها به نسبت بدن‌­ها کوچک­‌اند و قواعد کلاسیک تحریف شده است. روسّو نسخه‌­ی دومی نیز از این نقاشی برای کلیسای سن لورنزو تهیه کرد. نسخه‌­ی دوم اندکی شلوغ‌­تر و تیره­‌تر است. رسّو در فلورانس به دنیا آمد اما در اواخر عمر از آنجا کوچید و به فرانسه رفت تا قصر فرانسوای اول پادشاه فرانسه را در فونتن­بلو بیاراید. او را به عنوان مؤسس مکتب فونتن­بلو می­‌شناسند. شایع است که نامِ روسّو (در ایتالیایی به معنی قرمز) به سبب موسرخه بودن بدو اطلاق شده است.

برونزینو؛ بوردل؛ پریماتیچّو؛ پونتورمو؛ جولیو رومانو