مرگِ مریم عذرا؛ هوگو فان در گوس
مرگِ مریم عذرا؛ هوگو فان در گوس
هوگو فان در گوس. متولد ۱۴۴۰ در خِنت (بلژیک)، درگذشته‌ی ۱۴۸۲ در بروکسل. مرگ مریم عذرا، ۱۴۸۰. رنگ و رغن روی تخته. ارتفاع ۸/۱۴۷، عرض ۵/۱۲۲ س. م. موزه‌ی گرونینگه، بروژ (بلژیک).
مریم عذرا با سیمایی رنگ‌پریده و دست‌هایی نحیف به حال احتضار در اتاقی بسته و کوچک بر تخت افتاده است و حواریون گرد او جمع آمده‌اند. لباس آبی روشن مریم عذرا در ترکیب با آبی تیره‌ی پارچه‌ی کشیده بر تخت رنگ‌پریدگی صورت او را تشدید می‌کند. مقصود اصلی هنرمند مصور کردن واپسین دمِ حیات مریم عذراست، چه، او با پلک‌های نیم‌افتاده قاب مدور بالای سرش را می‌نگرد؛ فرزندش مسیح را که در معیت فرشتگان بازآمده است تا روح مادر را به دیار باقی برد. فان در گوس در ترسیم سیما و پیکره‌ی مسیح نیز نهایت دقت را معمول داشته است؛ حتا جای میخکوبِ صلیب بر کف دست مسیح، که همچنان و به‌رغمِ عروج او به ملکوت اعلی هنوز سر نبسته، فراموش نشده است. حال و هوای مصیبت‌بار صحنه را چهره‌های غمگین حواریون و تضرع خموشانه‌ی ایشان تشدید کرده است. آنچه این نقاشی را از دیگر نقاشی‌ها با همین موضوع متفاوت می‌کند، فردیت هریک از اشخاص صحنه است. در تابلوهای دیگر مرگ چنان کلیت می‌یابد که همه‌ی چهره‌های حاضر در صحنه حال و هوای مرگ به خود می‌گیرند و تفردشان به مرگ استحاله می‌یابد. نقاش به هریک از حواریون لباسی با رنگی متفاوت پوشانده و کوشیده هریک را در وضع مشخص فردیاش ترسیم کند. فان در گوس در زمانه‌ی خود به دقت آوازه داشت. شهرت او به‌عنوان نقاشی صاحب‌سبک در مکتب نقاشی هلندی تا ایتالیا هم رسید. یکی از تابلوهای او برای آذین محراب کلیسایی در فلورانس، جنجالی به پا کرد. به هنگام سفر به کلن مجنون شد و در جنون درگذشت.
بوتس؛ (ژ) داوید؛ فان اسکورِل؛ فان ایک؛ کمپین؛ مِملینگ
متن‌های دیگر از روزن
