مروری بر ناسازگاری شناختی
سناریوی تکراری این است: شواهدی ساده و آشکار شما را به سوی انتقاد از طرزِ فکر X سوق می‌دهد. در گفتگو با یکی از طرفداران آن ایده، نقدِ خود را به پشتوانه‌ی یافته‌ای که در دست دارید بیان می‌کنید، آن‌چه می‌گویید برای شما فقط یک انتقادِ ساده است. طرفِ مقابل خود را جزئی از یک ایده می‌داند و یک‌دستی و...
متهم کردن یا متهم شدن، مسئله این است
تکنیکِ متهم‌کردن دیگری به خطایی که از خودِ متهم‌کننده سر زده را در روان‌شناسی Blame shifting می‌گویند. متخصصین بر این عقیده‌اند که پدیده‌ای‌ست به شدت مسری، به این معنا که در جامعه، وقتی فرد مشاهده می‌کند دیگران با مبهم کردن نقش خود در هر امر، سرزنش را متوجه دیگری، دیگران یا عوامل بیرونی می‌کنند، او نیز به سرعت این شگرد...
رادیکال ولی بردبار، خشمگین اما آرام
رادیکال ولی بردبار، خشمگین اما آرام مهم‌ترین درسی که می‌توان از تاریخ گرفت به یادداشتنِ این واقعیت است که
آفرینش با دستانِ بسته
آفرینش با دستانِ بسته | علی صدر | نویسنده-منتقدی[۱] که نوشت «با انحطاط جامعه، زبان نیز به انحطاط کشیده
ریشه را بزن
دفتر یازدهم بارو ــ این ادعا که فردی صادق نیست، خائن است، رادیکال است، خبیث و بدذات یا نادان و حسود است اتهاماتی‌ست به سادگی قابلِ اطلاق و به دشواری قابل دفاع. به علاوه، نیات و انگیزه‌های شخصیِ متهم به چنین صفاتی، به طور خودکار، در خصوصِ هر نوع کنشِ اجتماعی زیر پرسشِ جدی کشیده می‌شود. مخاطبان خواهند پرسید چرا...
اَتیکی‌فوبیا
دفتر دهم بارو ــ انسانِ متوسط امروز که در عرصه‌ی اجتماعی دیده می‌شود و اگرچه در شبکه‌ای نامتنهاهی از ارتباطات صاحب تریبونی کوچک است اما صدا و تصویرش تا دوردست‌ها می‌رود و در حافظه‌ی شبکه‌ها تا ابد می‌ماند، ضعیف‌تر و شکننده‌تر از آن است که از شکست در این صحنه‌ی دهشتناک نهراسد. خودشیفتگیِ او به همان اندازه که می‌تواند اسباب...
سرنوشت کاساندرا
سرنوشت کاساندرا آشکارکردن صادقانه‌ی عقاید و باورهای خویش در تمام ادوار تاریخ بشر هزینه داشته، گاه کم و گاه زیاد
ادبیات زیر سایهٔ تروما
بی‌ستون بارو ــ وقتی می‌گوییم شخصیت‌های آثارِ ادبی آدم‌هایی‌اند مثلِ ما منظورمان این نیست که تصور میکنیم یک روز صبح مثل گرگور سامسا هم‌چون حشره از خواب بلند می‌شویم یا هم‌چون مورسو ممکن است در نتیجه‌ی مرگِ مادر و درخشش آفتاب و کمی کلافگی و سوتفاهم چند گلوله در بدنِ آدمی غریبه خالی کنیم. تجربه‌ی مسخ‌شدگیِ سامسا و بیگانگیِ مورسو...
روشنگری
نقدهای جمعه ــ روشنگری ــ در نظرِ کلارک، «روشنگری» در شکل یک مفهوم را عده‌ای متفکر در قرن نوزدهم ساختند و بعد به عنوان چیزی واقعی از آن دفاع کردند و با آن بین گذشته و حال پلی زدند تا به کمک آن پژوهش‌هایی تاریخی را توجیه کنند. می‌نویسد وقتی مفاهیم ساخته شدند، جسمیت می‌یابند و به جای آن‌که ابزاری...
نوستالژیا
نقدهای جمعه: نوستالژیا ــ ستایشِ گذشته‌ی دور و نزدیک، یادآوریِ توأم با دریغ و دردِ سده‌ها و دهه‌های پیشین و دست‌به‌دست‌کردنِ تصاویر و ابزار و حتی خوراکی‌ها و اسباب‌بازی‌های چندسال پیش‌تر از پرطرفدارترین و آشناترین مشغولیاتِ جمعیِ ایرانیان است. برای مردمی که دائماً در نوستالژی نفس می‌کشند و گاه به نظر از آن نیرو می‌گیرند ــ و در شکلی افراطی...
مالیخولیا، اندوهِ عمیق، یا بی‌نظمی در سیستمِ اضطراب
نقدهای جمعه: مالیخولیا، اندوهِ عمیق، یا بی‌نظمی در سیستمِ اضطراب ــ فیلیپ گولد می‌نویسد در سال‌های اخیر شکی نمانده که افسردگی یک بیماریِ تحلیلِ نورونی‌ست و پیامدِ ازبین‌رفتنِ بافت‌ها و سلول‌های عصبی در شبکه‌ی اضطرابِ مغز؛ همان شبکه‌ای که واکنشِ ما به خطرات را مدیریت می‌کند، اضطراب را تنظیم می‌کند و بر توانایی ما در برآورد و پیش‌بینیِ رویدادهای آتی...
جهان واقعی خاطرات
نقدهای جمعه: جهان واقعی خاطرات ــ کتابِ ورونیکا اُکین درباره‌ی حافظه و خاطرات است با روایتِ مجموعه‌ای از ماجراهای واقعیِ مواجهه‌ی او با بیمارانِ سابق‌اش. با وجود این، برجسته‌ترین خصوصیت کتاب روایتی علمی از یک دانشمند طراز اول نیست، اُکین نویسنده‌ای خوب است با دانشی قابلِ اعتنا در ادبیات و هنر‌ــــ‌که البته از یک ایرلندی اسبابِ شگفتی نیست. این ویژگی...
اندیشیدن با ماشین
نقدهای جمعه: اندیشیدن با ماشین ــ خلاصه‌ی ایده‌ی نویسنده ظاهرا این است: انسان از نظرِ بیولوژیک قرار نبوده موجود یگانه و ویژه‌ای باشد؛ در ادامه‌ی تحولاتِ تکاملی یکی بوده پس از پیشینیان و در همان مسیر. با این حال یک‌چیزِ منحصربفرد، زمینه‌سازِ تفاوتی کلیدی شد: توانایی‌اش در مصنوعیت یا برساختگی؛ همان artificiality. به تعبیر یکی از منتقدان، و با طعنه به...
اخلاقیات فاجعه
نقدهای جمعه: اخلاقیات فاجعه ــ یکی از خطوط برجسته در ایده‌ی نویسنده آنجاست که می‌گوید هر یک از تلاش‌های ما برای انتخابی اخلاقی، در برابر هرج‌ومرج دنیا، بی‌نهایت کوچک و بی‌اثر به نظر می‌آید. ماه‌ها رعایتِ مصرف آب با یک پروخالی‌کردنِ استخرِ همسایه بی‌اثر می‌شود و تمامِ مشقت‌های یک سال در صرفه‌جویی در سوخت فسیلی یا پلاستیک که قرار بوده...