کشتی فلاسفه یا رأفت بلشویکی
لنین در نامه‌های جداگانه خطاب به کمیسر خلق امور داخله، فِلیکس دزرژینسکی و کمیسر خلق آموزش و پرورش، آناتولی لوناچارسکی دستور داد تا فهرستی از افراد واجد شرایط تبعید از کشور تهیه کنند. اولویت با نویسنگان پرنفوذ، روزنامه‌نگاران و سیاستمدارن، اقتصاددان‌ها، متخصصان علوم فنی و استادان دانشگاه بود. «باید سامانه‌ای طراحی شود تا براساس آن همهٔ این عوامل دولت‌های خارجی...
از بلینسکی به روسیه
دفتر یازدهم بارو ــ روسیه را نه عرفان نجات می‌دهد، نه زهد و نه تقوا؛ تنها راه نجات روسیه از مسیر تمدن و روشنگری و انسان‌دوستی می‌گذرد. روسیه نیازی به موعظه و دعا ندارد (گوشش به اندازۀ کافی از این چیزها پر است). روسیه نیازمند آن است تا حس کرامت انسانی در فردفرد جامعه بیدار شود، حسی که قرن‌هاست زیر...
سه روایت
دفتر یازدهم بارو ــ روس‌ها رسمشان این است که میهمان را بلافاصله پشت میز غذا می‌نشانند، بدون اینکه چای، شیرینی یا میوه تعارف کنند. یکراست سر اصل مطلب می‌روند. خلاصه نشستیم پشت میز کوچک آشپزخانه. پیرزن وقتی دید همه مشغول خوردن هستند، مهربان شد. کودکِ جنگ بود ــ جنگ جهانی دوم ــ و مثل میلیون‌ها نفر از همنسلی‌هایش گرسنگی کشیده...
دمی‌تری مِرِژکوفسکی
دفتر دهم بارو ــ از همان ابتدا رگه‌های توجه به دیالوگ میان زمان حال و گذشته در آثارش مشهود بود. مِرِژکوفسکی تأثیر بسیاری از داستایفسکی پذیرفت. او در زمانی به بلوغ فلسفی و ادبی رسید، که قهرمانان داستایفسکی جامعه را به تلاطم کشانده بودند. گفتگوی پرمغزی میان کارامازوف‌ها، ابله، جن‌زدگان، راسکولنیکوف و غیره با مردم و زمان حال برقرار شده...